Ümit ÜNAL

Ümit Ünal, 14 Nisan 1965 tarihinde İzmir'in Tire ilçesinde doğdu. Sinema tutkusunu erken yaşta keşfeden Ünal, bu ilgisini akademik bir temele oturtarak Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema-TV Bölümünde eğitim aldı. 1985 yılında bu bölümden mezun oldu. Öğrencilik yıllarında çektiği kısa filmlerle çeşitli ödüller kazandı ve sinema çevrelerinin dikkatini çekti. İlk profesyonel başarısını 1986 yılında senaryosunu yazdığı Teyzem ile elde etti. Bu senaryo, Milliyet Gazetesi Senaryo Yarışması’nda birincilik ödülü kazandı ve Halit REFİĞ tarafından sinemaya uyarlandı. 1986 ile 1993 yılları arasında sekiz farklı senaryosu sinemaya aktarıldı ve bu yapımlar Türk sinemasının önemli eserleri arasında yer aldı.

Ünal, yönetmenlik kariyerine 2001 yılında yazıp yönettiği 9 adlı filmle adım attı. Bu film, 2003 yılında En İyi Yabancı Film Oscar'ı için Türkiye’nin resmi adayı olarak seçildi ve ulusal ve uluslararası festivallerde birçok ödül kazandı. 2004 yılında dört farklı yönetmenle birlikte yönettiği ve senaryosunu kaleme aldığı Anlat İstanbul, büyük beğeni topladı. 2008 yılında gösterime giren Ara, İstanbul Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü'nü; Adana Altın Koza Film Festivali’nde ise En İyi Senaryo ve En İyi Kurgu ödüllerini kazandı. Aynı yıl Hasan Ali Toptaş’ın Gölgesizler romanını sinemaya uyarlayarak yönetti.

2010 yılında Uygar Şirin’in senaryosunu yazdığı Ses filmini yönetti. 2011 yılında ise hem senaryosunu yazıp hem de yönettiği Nar filmi, Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde Kadınlar Jürisi Özel Ödülü’ne layık görüldü. Ünal, 2017 yapımı Sofra Sırları, 2019 yapımı Aşk, Büyü, vs. ve 2024 yapımı Evcilik gibi dikkat çekici filmleriyle yönetmenlik kariyerini başarıyla sürdürdü. Ayrıca Milyarder, Hayallerim, Aşkım ve Sen, Arkadaşım Şeytan, Berlin in Berlin, Amerikalı, Yaz Yağmuru ve Oregon gibi çok sayıda önemli filmin senaryosuna imza attı.

Sinemanın yanı sıra edebiyatla da yakından ilgilenen Ümit Ünal, 1993 yılında Amerikan Güzeli adlı hikâye kitabını, 1996’da Aşkın Alfabesi adlı romanını yayımladı. 2001 yılında Kuyruk, 2012’de ise sinema üzerine düşüncelerini paylaştığı Işık Gölge Oyunları adlı eserleriyle edebiyat dünyasında da kendine sağlam bir yer edindi. Karakter odaklı anlatımı, özgün sinema dili ve estetik duyarlılığı sayesinde hem eleştirmenler hem de izleyiciler tarafından takdir edilen Ünal, günümüzde Türk sinemasının en önemli yönetmen, senarist ve yazarlarından biri olarak kabul edildi.