Leyla SAZ

Leyla Saz, 1850 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Babası Osmanlı sarayının özel doktorlarından biriydi, bu nedenle çocukluğunun bir kısmını sarayda geçirdi. Sultan hanımlarının nedimesi olarak saray yaşamını yakından tanıdı ve bu dönemde müziğe olan ilgisi ve yeteneği gelişti.

On bir yaşındayken babasının atanmasıyla Girit'e gittiler. Bu dönemde hem batı kültürüyle tanıştı hem de müzik yeteneğini geliştirdi. Şiir yazmaya 14 yaşında başladı ve zamanla bu alandaki yeteneği de ortaya çıktı.

Babasının görevi nedeniyle Anadolu ve Balkanlar'a seyahat etti. Evliliği devlet adamı ve şair olan Giritli Sırrı Paşa ile oldu. Bu evlilikten dört çocuğu dünyaya geldi. Ancak eşinin başka bir ilişkisi olduğunu öğrenince, o dönemde kadınlar için zor olan bir kararla evliliği sona erdirdi.

İstanbul'a yerleştikten sonra müziğe ve şiire adadı kendini. Osmanlı'daki kadın hareketine katıldı ve "Hanımlara Mahsus Gazete"de yazılar yazdı. Anılarını kaleme aldı ve besteler yaptı. Maalesef, İstanbul'un işgali sırasında evi yanınca birçok eseri, şiiri ve notaları kayboldu. Ancak günümüze ulaşan 52 eseri arasında, Hicaz makamındaki ünlü "Seni sevda çiçeğim, tac-ı serim" şarkısı da bulunmaktadır.

1936 yılında, Soyadı Kanunu'ndan sonra "Saz" soyadını alarak İstanbul'da vefat etti. Şiirleri, müziği ve anılarıyla Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminden Cumhuriyet'in ilk yıllarına uzanan bir dönemin kültürel geçişini yansıtan önemli bir sanatçı olarak hatırlanmaktadır.