Ayşegül YÜKSEL

Prof. Dr. Ayşegül Yüksel, 8 Mayıs 1941’de İstanbul’da doğdu. Tiyatroya ilgi duyan bir aile ortamında yetişti. İlk öğrenimini Kadıköy’deki Gazi Mustafa Kemal Paşa İlkokulu’nda, ortaokul ve lise eğitimini Üsküdar Amerikan Kız Lisesi’nde tamamladı. 1964 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. 1966 yılında Fulbright bursu ile ABD’ye gitti ve New York Üniversitesi’nde yüksek lisans yaptı. İlk tiyatro eleştirisini John Arden’ın “Musgrave’in Dansı” oyunu üzerine yazdı. 1969’da The New School’da tiyatro yazını eğitimi aldı ve aynı yıl ODTÜ öğretim üyesi Yahya Önder Yüksel ile evlendi. Bu evlilikten Ömür ve Özgür adında iki çocuğu oldu.

1970-1987 yılları arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı. 1981 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü’nde doktorasını tamamladı. Aynı yıl yayımlanan Yapısalcılık ve Bir Uygulama: Melih Cevdet ANDAY Tiyatrosu adlı eseri, Türkiye’de yapısalcı yöntemin tiyatro alanında uygulandığı ilk çalışmalar arasında yer aldı ve çeşitli ödüller kazandı. 1986’da yayımladığı Haldun TANER Tiyatrosu adlı kitabı, oyun yazarı Haldun Taner’in üslup ve anlatım tekniklerini ayrıntılı şekilde ele aldı.

1987’den itibaren Ankara Üniversitesi DTCF İngiliz Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nda öğretim üyeliğine devam etti. 1985’te doçent, 1992’de profesör unvanını aldı. 1992’de yayımladığı Samuel Beckett Tiyatrosu adlı eseri ile Beckett üzerine Türkiye'de yapılan öncü çalışmalardan birine imza attı. 2006’da emekli oldu ancak eğitim faaliyetlerini sürdürdü; Atılım, Başkent üniversitelerinde ve Ankara Devlet Konservatuvarı’nda dersler verdi. 2003’ten itibaren bölüm başkanlığı görevini de yürüttü.

Ayşegül Yüksel, tiyatro kuramı, eleştirisi ve tarihine dair yazılarını başta Cumhuriyet gazetesi olmak üzere Varlık, Gösteri, Milliyet Sanat, Tiyatro… Tiyatro gibi birçok dergide yayımladı. Çağdaş Türk Tiyatrosundan On Yazar (1997) ve Sahneden İzdüşümler (2000) adlı eserlerinde yazılarını bir araya getirdi. Ayrıca Dram Sanatında Ezgi ve Uyum (2004), William Shakespeare: Yüzyılların Sahne Büyücüsü (2017) ve Güneşin Sofrasında: Genco ERKAL’ın Dostlar Tiyatrosu (2019) gibi önemli kitaplara imza attı.

Milletlerarası Tiyatro Enstitüsü Türkiye Merkezi Genel Sekreterliği, Tiyatro Eleştirmenleri Birliği kuruculuğu gibi görevlerde bulundu. PEN Yazarlar Derneği, Edebiyatçılar Derneği gibi birçok kültürel kuruluşun üyesi oldu. İstanbul ve Ankara Tiyatro Festivalleri’nin danışma kurullarında görev aldı.

Ayşegül Yüksel, kariyeri boyunca çok sayıda ödül kazandı. Aralarında Türk Dil Kurumu, Kültür Bakanlığı, Afife Tiyatro Ödülleri, İKSV ve Sadri Alışık Onur Ödülleri’nin de bulunduğu birçok prestijli ödülle onurlandırıldı. Türkiye’de tiyatro eleştirisi ve akademik tiyatro çalışmaları denince akla gelen en önemli isimlerden biri olarak kabul edildi.