Yusuf Ziya ORTAÇ

Yusuf Ziya Ortaç, 23 Nisan 1895’te İstanbul’un Beylerbeyi semtinde dünyaya geldi. Babası mühendis Süleyman Sâmi Bey, annesi ise Huriye Hanım’dı. Eğitimine Vefa İdadisi’nde başladı ve burada şiirle ilgilenmeye başladı. İlk şiirlerini aruz vezniyle kaleme aldı. 1914 yılında Kehkeşan dergisinde yayımlanan ilk şiiriyle edebiyat dünyasına adım attı. İçtihat dergisinde yayımlanan şiirleri sayesinde tanındı ve şair kimliğini kazandı. Ziya Gökalp ile tanışması, onun hece veznine yönelmesine neden oldu ve bu tarzda yazdığı ilk şiiri “Gecenin Hamamı” Türk Yurdu dergisinde yayımlandı.

1915 yılında Darülfünun-ı Osmani’nin yeterlilik sınavını kazanarak edebiyat öğretmeni oldu. Çeşitli okullarda dersler verdi. Aynı zamanda şiir çalışmalarını sürdürerek 1916’da “Akından Akına” adlı şiir kitabını yayımladı. Bu kitap, Ordu için yazılmış yirmi iki şiir içeriyordu. 1918 yılında Diken dergisinde “Çimdik” takma adıyla mizahi yazılar yazmaya başladı. Aynı yıl “Şair” isimli şiir dergisini çıkardı ancak bu dergi maddi nedenlerle kısa ömürlü oldu. 1919 ve 1920 yıllarında “Şen Kitap”, “Şairin Duası”, “Aşıklar Yolu” ve “Cenk Ufukları” adlı şiir kitaplarını yayımladı. Ayrıca Türk edebiyatında hece vezniyle yazılmış ilk başarılı manzum tiyatro eseri sayılan “Binnaz” adlı oyunu sahneye kondu. “Nâme” ve “Kördüğüm” adlı tiyatro eserleri de aynı dönemde kaleme alındı.

Yusuf Ziya Ortaç, 1922 yılında Orhan Seyfi ORHON ile birlikte Akbaba mizah dergisini çıkardı. Akbaba dergisi ile özdeşleşen Ortaç, dergide hem yazar hem yönetici olarak aktif rol aldı. “Çimdik” ve “İzci” takma adlarıyla yazdığı yazılar büyük ilgi gördü. 1928 yılında Meş’ale adlı dergiyi çıkararak genç sanatçıları desteklemeye çalıştı. Bunun yanı sıra “Ayda Bir”, “Heray” ve “Çınaraltı” gibi dergilerin de yayımcılığını üstlendi.

1936 yılında İstanbul Sular İdaresi’nde görev aldı. 1938’de “Bir Selvi Gölgesi”, 1946’da “Kuş Cıvıltıları” adlı şiir kitaplarını yayımladı. Roman ve öykü türünde de eserler verdi; “Kürkçü Dükkanı”, “Şeker Osman”, “Göç” ve “Üç Katlı Ev” gibi eserleri beğeni topladı. 1944-1945 yılları arasında bir Fransız lisesinde edebiyat öğretmenliği yaptı. 1946-1954 yılları arasında VIII. ve IX. Dönem Ordu Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde görev yaptı. Milletvekilliğinden sonra tekrar Akbaba dergisine döndü ve yayın hayatına devam etti.

1950 sonrasında şiirden çok mizah, gezi yazıları, anı ve biyografi türlerine yöneldi. 1962 yılında “Bir Rüzgâr Esti” adlı şiir kitabını yayımladı. 11 Mart 1967’de İstanbul’da hayatını kaybeden Yusuf Ziya Ortaç, Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi. Türk edebiyatının önemli isimlerinden biri olarak; şairlik, yazarlık, mizahçılık ve siyaset alanlarında kalıcı izler bıraktı.