Ayşe ŞASA

Ayşe Şasa, 1 Ocak 1941 tarihinde İstanbul'da dünyaya geldi. Çerkes bir anne ile yarı Çerkes yarı Kürt bir babanın çocuğuydu. Babasının babası Bekir Şasa, Orman Genel Müdürlüğü görevinde bulunmuştu ve anısına Ankara’nın Eskişehir çıkışında bir orman oluşturulmuştu. Ayşe Şasa, eğitim hayatına Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde başladı ve 1960 yılında bu okuldan mezun oldu. Daha sonra Robert Kolej'in İdari Bilimler Bölümü'nde öğrenimine devam etti. 1963 yılından itibaren sinema sektöründe senarist olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde kendisini Marksist olarak tanımladı ve düşünsel dünyasını şekillendiren en önemli isimlerden biri olan yazar Kemal Tahir ile yakın bir dostluk kurdu. Bu dostluk, onun düşünce yapısını derinlemesine etkiledi.

Ayşe Şasa, Türk sinemasının önemli filmlerinden Son Kuşlar, Ah Güzel İstanbul, Utanç ve Gramofon Avrat gibi yapımların senaryolarına imza attı. Sinema alanındaki üretkenliği sayesinde Yeşilçam’da iz bırakan bir senarist olarak tanındı. 1993 yılında sinemaya dair denemelerini topladığı Yeşilçam Günlüğü adlı kitabını yayımladı. Üç evlilik yapan Şasa, ikinci evliliğini ünlü yönetmen Atıf Yılmaz ile gerçekleştirdi. Ayrıca üçüncü evliliğinde Bülent Oran ile birlikteydi. 1980’li yıllarda ağır bir psikolojik rahatsızlık geçirdi ve doktorlar tarafından şizofreni teşhisi konuldu. Bu rahatsızlık onu on yıllık bir inziva sürecine itti ve sinemadan tamamen uzaklaştı. Bu dönemde içsel bir dönüşüm yaşadı, daha sezgisel ve manevi bir yaşam tarzını benimsedi. Bu değişim onun eserlerine de yansıdı ve İbn Arabi ile Tarkovsky üzerine yoğunlaştı.

Ayşe Şasa, Türk sinemasına senaristlik dışında yapım tasarımcısı ve yönetmen yardımcısı olarak da katkı sundu. Filmografisinde Çapkın Kız (1963), Ah Güzel İstanbul (1966), Battal Gazi Destanı (1971), Ve Recep ve Zehra ve Ayşe (1983), Gramofon Avrat (1987) ve Dinle Neyden (2008) gibi dikkat çekici filmler yer aldı. Ayrıca Bir Ruh Macerası, Delilik Ülkesinden Notlar, Şebek Romanı gibi kitapları ile edebiyat dünyasında da kendine yer edindi. Fikir dünyasını ve ruhsal dönüşümünü bu eserlerinde derinlemesine yansıttı.

Ayşe Şasa, 16 Haziran 2014 tarihinde, zatürre nedeniyle tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti ve İstanbul’daki Sahrayıcedid Mezarlığı’na defnedildi. Geride, Türk sinemasına ve edebiyatına önemli katkılar sunmuş bir düşünce insanı ve sanatçı olarak iz bıraktı. Hayatı boyunca geçirdiği dönüşüm ve kaleme aldığı eserler, onu farklı kuşaklar için ilham verici bir figür haline getirdi.