Reşad Ekrem KOÇU

Reşad Ekrem Koçu (1905, İstanbul - 6 Temmuz 1975, İstanbul), Türk tarihçi, yazar ve eğitimcidir. Tarihi konularda yazdığı roman, hikâye ve incelemelerle tanınan Koçu, en önemli yapıtı İstanbul Ansiklopedisi ile Türk edebiyat ve tarih dünyasında özel bir yer edinmiştir. 1905 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Koçu, eğitimini Bursa Erkek Lisesi’nde tamamladıktan sonra 1931 yılında İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü'nden mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından aynı fakültede asistanlık yapmaya başlamış, ancak 1933 Üniversite Reformu sırasında hocası Ahmet Refik Altınay'ın görevden alınması üzerine üniversiteden istifa etmiştir.

Koçu, istifasının ardından Kuleli, Pertevniyal, Vefa ve Alman Liselerinde tarih öğretmenliği yaparak eğitimciliğe devam etmiştir. Öğretmenliği sırasında, Osmanlı döneminin ilginç olay ve kişilerini öyküleştirdiği eserler kaleme almıştır. Bu dönemde çeşitli dergi ve gazetelerde şiir, hikâye ve çocuk romanları yazmıştır. Koçu’nun kaleme aldığı Forsa Halil (1962), Patrona Halil (1967), Haşmetli Yosmalar (1962) ve Erkek Kızlar (1962) gibi eserler dönemin toplumsal ve tarihsel olaylarını edebi bir dille anlatmıştır. Ayrıca Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nin bazı bölümlerini bugünkü Türkçeye aktarmış ve Türk Giyim, Kuşam ve Süsleme Sözlüğü gibi alana katkı sunan çalışmalar yapmıştır.

En önemli eseri olan İstanbul Ansiklopedisi, 1944 yılında yayımlanmaya başlamış ve İstanbul’un tarihine dair çok kapsamlı bilgiler sunmuştur. İlk baskısı "Aba-Bahadır Sokağı" maddelerini kapsarken, ikinci baskısı 1958’de başlamış ve 11. cildinde "Gökçınar" makalesinde yarım kalmıştır. Bu ansiklopedi, İstanbul tarihine dair geniş bir başvuru kaynağı olarak büyük ilgi görmüştür. Ayrıca Osmanlı Padişahları, Eski İstanbul’da Meyhaneler ve Meyhane Köçekleri, Kösem Sultan gibi diğer kitapları da dikkat çekici eserler arasındadır.

Koçu’nun İstanbul’a ve tarihe olan katkıları, 2023 yılında SALT ve Kadir Has Üniversitesi işbirliğiyle düzenlenen bir sergide sergilenmiştir. Bu sergi kapsamında "Başka Kayda Rastlanmadı" başlıklı bir yayın hazırlanmış ve Koçu’nun çalışmaları detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Reşad Ekrem Koçu, 6 Temmuz 1975 tarihinde İstanbul’da hayatını kaybetmiş, ancak eserleriyle Türk tarihine ve edebiyatına büyük bir miras bırakmıştır.