Fakir BAYKURT

Fakir Baykurt, asıl adıyla Tahir Baykurt, 15 Haziran 1929'da Burdur'un Yeşilova ilçesine bağlı Akçaköy'de doğdu. Babasının adını taşıyan amcası savaştan dönmeyince "Tahir" ismiyle doğan Fakir Baykurt, küçük yaşta babasını kaybetti. Zor bir çocukluk geçiren Baykurt, köyde dokumacılık ve ırgatlık gibi işler yaparak ailesine destek oldu. 1936'da ilkokula başladı ancak eğitimine üç yıllık bir kesinti yaşadı. Daha sonra Gönen Köy Enstitüsü'ne girerek eğitimine devam etti ve burada şiir yazmaya başladı. İlk şiirleri, 1947'de "Türk'e Doğru" ve "Köy Enstitüleri" gibi dergilerde yayımlandı.

1948'de öğretmen olarak köylerde çalışmaya başlayan Baykurt, köy hayatını ve köylülerin sorunlarını edebiyatına yansıttı. 1953'te Gazi Eğitim Enstitüsü'nde Türkçe öğretmenliği eğitimi aldı ve ardından Sivas Lisesi'ne atandı. "Yılanların Öcü" adlı romanını askerlik döneminde yazdı. 1958'de bu romanıyla Yunus NADİ Roman Ödülü'nü kazandı ve eser büyük yankı uyandırdı. Eserin tiyatro ve sinema uyarlamaları tartışmalarla karşılandı, sansüre uğradı. Ancak Cumhurbaşkanı Cemal GÜRSEL'in desteğiyle sansür kaldırıldı. Romanlarının birçoğu Bulgarca, Rusça gibi dillere çevrildi ve geniş kitlelere ulaştı.

1965'te Türkiye Öğretmenler Sendikası'nın (TÖS) kurulmasında öncülük etti ve sendikanın ilk genel başkanı oldu. Eğitim ve sendikal faaliyetleri nedeniyle sık sık görevden alındı ve sürgün edildi. 1967'de yazdığı "Tırpan" romanı ile TRT Roman Ödülü ve Türk Dil Kurumu Roman Ödülü'nü kazandı. Fakir Baykurt, köy öğretmenliğinden sendika liderliğine kadar uzanan yaşamında sürekli olarak köylülerin sorunlarını ve köy hayatını edebiyatının merkezine aldı. Yazdığı romanlar ve hikâyelerle Türkiye edebiyatının önemli isimlerinden biri oldu.

1999 yılında pankreas kanserine yakalanan Baykurt, tedavi gördüğü Almanya'nın Essen kentinde 11 Ekim 1999'da hayatını kaybetti. Cenazesi Türkiye'ye getirilerek Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi. Fakir Baykurt, köy yaşamını ve toplumsal sorunları işlediği eserleriyle Türk edebiyatında derin izler bırakmıştır.