Eşber YAĞMURDERELİ

Eşber Yağmurdereli (d. 1945), Türk yazar, senarist, şair, öykü yazarı ve aktivisttir. 1945 yılında Erzurum'un Tortum ilçesinde dünyaya gelmiştir. 1955 yılında bir havuz kazasında görme yetisini kaybetmiştir. 1958 yılında lise öğrencisiyken körler okuluna gitmiş ve öğrenim görürken arkadaşlarıyla "Aydınlığa Doğru" adında bir dergi çıkarmıştır. 1963'te üniversite seçme sınavlarını üçüncülükle kazanarak Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girmiştir. Ancak, 12 Mart darbesiyle üniversiteden uzaklaştırılmıştır. Daha sonra Hukuk Fakültesini bitirip, 1972'de Samsun'da avukatlığa başlamıştır. Hüseyin Cevahir, Arkadaş Zekai Özger, Ahmet İnan, Haluk Şahin, Metin Güven, Gursen Topses ve Gün Zileli gibi arkadaşlarıyla Yeni Eylem adında bir dergi çıkarmıştır. 1986 yılında "Pek Firaklı Bir Dağ Masalı" adlı öyküsüyle ilk ödülünü kazanmıştır.

13 Mart 1978'de THKP-C'nin Acilciler grubu kurucusu ve lideri olduğu iddiasıyla tutuklanmıştır. Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) "Anayasal düzeni silah zoruyla değiştirme" fiilini düzenleyen 146. maddesinin 1. fıkrası uyarınca Samsun Ağır Ceza Mahkemesi'nce müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır. 1 Ağustos 1991'de "şartlı tahliye" yasasıyla ceza evinden çıkmıştır. "Barış için 1 Milyon imza kampanyası"nın sözcülüğünü yapmıştır.

Yağmurdereli, 8 Eylül 1991'de İnsan Hakları Derneği (İHD) mitingindeki konuşması nedeniyle 10 ay hapis cezasına mahkûm olmuştur. Karar Yargıtay'da onanınca, daha önce "şartlı tahliye" edildiği için 10 aylık hapis cezası daha önceki cezasının geri kalanıyla birleştirilmiş ve 1997 yılında 22,5 yıl hapis cezası için tekrar ceza evine konulmuştur. Kamuoyunda oluşan büyük tepki sonucunda, 9 Kasım 1997'de ceza infazı 1 yıl süreyle ertelenerek serbest bırakılmıştır. Karar, 16 Aralık'ta geri çekilince, sanatçı 1 Haziran 1998'de yeniden tutuklanmış ve 18 Ocak 2001'de serbest bırakılmıştır.

İnsan hakları mücadelesinin en önde gelen isimlerinden biri olan Yağmurdereli'nin 13 buçuk yıllık cezaevi günlerinde yazdığı "Akrep" oyunu Ankara Sanat Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir. "Akrep", Yağmurdereli'ye iki ödül getirmiştir: 1998'de Sanat Kurumundan "bütün zamanların en iyi yazılmış oyunlarından" ve 1999'da İsmet KUNTAY En İyi Oyun Yazarı ödülleri. 1985'te Nelson Mandela'nın aldığı, Fransa'nın Bordeaux kentindeki İnsan Hakları Enstitüsü ile Avrupalı Avukatlar Derneği'nin verdiği Ludovic Trarieux ödülü 2000'de Yağmurdereli'nin olmuştur. Pek çok ödül sahibi olan Yağmurdereli, 8 Temmuz 2001 Görme Engelliler Satranç Turnuvası'nda da beşinci olmuştur. "Akrep"; Altan Erkekli ve Fikret Kuşkan tarafından bir albüm olarak yayınlanmıştır.