Erden KIRAL

Erden Kıral, 10 Nisan 1942’de Gölcük’te doğdu. Denizci bir baba ile Gürcü asıllı bir annenin oğlu olarak dünyaya geldi. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Seramik Bölümü'nden mezun oldu. Sinema dünyasına adım atmadan önce Gerçek Sinema, Çağdaş Sinema ve Güney dergilerinde sinema yazıları yazdı ve editörlük yaptı. Vatan gazetesi ile 7. Sanat dergisinde "3. Dünya Sineması" üzerine araştırmalar yaptı. 1984 yılından itibaren Berlin Akademie der Künste üyesi oldu ve bu kuruluşun Sinema Bölümü'nün kurucuları arasında yer aldı.

Sinema kariyeri boyunca birçok başarılı filme imza atan Kıral, 1966’dan itibaren çeşitli yapımlarda yönetmen, senarist ve yapımcı olarak görev aldı. "Kanal" (1978), "Bereketli Topraklar Üzerinde" (1979), "Hakkâri’de Bir Mevsim" (1982), "Dilan" (1987), "Mavi Sürgün" (1993), "Vicdan" (2008) ve "Gece" (2014) gibi filmleri Türk sinema tarihinin önemli eserleri arasında yer aldı. 2005 yılında çektiği "Yolda" filmi, Harvard Üniversitesi Sinemateği'ne kabul edilerek uluslararası alanda da tanındı.

Başarılı yönetmen, kariyeri boyunca birçok ödüle layık görüldü. "Bereketli Topraklar Üzerinde" filmiyle 1981’de Altın Portakal Film Festivali ve Sinema Yazarları Derneği tarafından En İyi Yönetmen Ödülü’nü kazandı. 1993’te "Mavi Sürgün" filmiyle Altın Portakal En İyi Yönetmen Ödülü’ne layık görüldü. Aynı filmle 1994 yılında Altın Koza Film Festivali ve Sinema Yazarları Derneği’nden de ödüller aldı. 2007 yılında Altın Koza Film Festivali'nde ve 2015’te Antalya Film Festivali'nde Yaşam Boyu Onur Ödülü’ne değer bulundu. Son olarak, 2012’de "Yük" filmiyle Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali’nde En İyi Yönetmen Ödülü’nü kazandı.

Erden Kıral, kariyeri boyunca toplumsal ve bireysel çatışmaları işleyen, sanatsal değeri yüksek filmler üreten bir yönetmen olarak Türk sinemasına büyük katkılar sağladı. Hem Türkiye'de hem de uluslararası alanda birçok festivalde takdir edilen Kıral, ardında önemli eserler bırakarak sinema dünyasına unutulmaz bir miras kazandırdı.

1968 yılında yazar Tezer Özlü ile evlendi ve bu evlilikten 1973’te Deniz adında bir kızı oldu. Ancak çift, 1981 yılında ayrıldı. Erden Kıral, 17 Temmuz 2022’de beyin kanaması geçirdi ve Antalya’nın Kumluca ilçesinde tedavi gördüğü hastanede 80 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi, İstanbul’a getirilerek Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.