Derya Büyükuncu, 2 Temmuz 1976'da İstanbul'da doğmuş, sırtüstü ve kelebek kategorilerinde yüzmüş olan Türk yüzücüdür. Altı kez (1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012) olimpiyatlara katılarak Lars Frölander ile birlikte bu alandaki rekoru paylaşmaktadır. 27 yıl boyunca millî takımda yer alarak Türk spor tarihinde bu başarıya ulaşan tek sporcudur. 1985-2012 yılları arasında yaklaşık 500 yüzme rekoru kırmış ve 500 kez millî takımda yer almıştır. Antrenörü Zehra Büyükuncu'dur. İlk millî yarışını 9 yaşında yüzmüş ve 1985'te Bulgaristan'da düzenlenen Balkan Yaş Grupları Yüzme Şampiyonası'nda bronz madalya kazanmıştır. 1987'de İzmir'de düzenlenen Balkan Yaş Grupları Yüzme Şampiyonası'nda beş altın madalya kazanmış ve 1988'de Bulgaristan'da düzenlenen şampiyonada 12 yaş grubunun Balkan rekorunu kırarak beş altın madalya almıştır. 1989'da Yunanistan'da düzenlenen Balkan Yaş Grupları Yüzme Şampiyonası'nda beş altın madalya kazanmış ve 100 metre sırtüstünde 1 dakikanın altında yüzen ilk Türk yüzücü olmuştur. 1990'da Romanya'da düzenlenen Balkan Gençler Yüzme Şampiyonası'nda üç altın madalya kazanmış, 1991'de Belçika'da düzenlenen Avrupa Gençlik Olimpiyatları'nda iki altın madalya almıştır. 1992'de İngiltere'de düzenlenen Avrupa Gençler Yüzme Şampiyonası'nda altın madalya kazanarak 100 metre sırtüstünde Avrupa rekoru kırmıştır. 1993'te Fransa'da düzenlenen Akdeniz Oyunları'nda 200 metre sırtüstünde Akdeniz Oyunları rekoru kırarak altın madalya kazanmış, aynı yıl Amerika'da düzenlenen Amerika Yüzme Şampiyonası'nda altın madalyalar almıştır. 1994-1998 yılları arasında University of Michigan okul rekorlarını kırarak birçok altın madalya kazanmış, 1996 ve 1998'de Big Ten Conference’ta "En Başarılı Yüzücü" unvanını elde etmiştir. 1996'da Romanya'da düzenlenen Balkan Büyükler Yüzme Şampiyonası'nda beş altın madalya kazanmış, 1997'de İtalya'da düzenlenen Akdeniz Oyunları'nda bronz madalya almıştır. 1998'de Kanada'da düzenlenen Dünya Kupası'nda altın madalya kazanmış ve Dünya Kupası’nda madalya kazanan ilk Türk yüzücü olmuştur. 1999'da Portekiz'de düzenlenen Avrupa Büyükler Yüzme Şampiyonası'nda iki gümüş madalya kazanmış, 2000'de Atina'da düzenlenen Dünya Büyükler Yüzme Şampiyonası'nda bronz madalya kazanmıştır. 2008'de Olimpiyat A Barajı'nı geçen ilk ve tek Türk yüzücü unvanını elde ederek Pekin Yaz Olimpiyatları'na katılmıştır. 2010'da Türkiye Yüzme Federasyonu ile yaşadığı anlaşmazlık nedeniyle sözleşmesi feshedilmiş, ancak disiplin kurulu tarafından suçsuz bulunmuştur. 2012'de altıncı kez olimpiyatlara katılarak bu alanda rekor kırmıştır.