Yavuz ÖZKAN

Yavuz Özkan, 21 Temmuz 1942 tarihinde Yozgat'ta doğmuş ve 21 Mayıs 2019'da İstanbul'da hayata veda etmiştir. Türk sinema yönetmeni, senarist ve yapımcı olan Özkan, Türkiye'de "auteur sineması"nın en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir.

1962-1965 yılları arasında Kütahya'da bir madende işçi olarak çalıştıktan sonra 1966'da dergi yayıncılığına başlamıştır. Bu dönemde hikâye yazmaya başlayan Özkan, aynı zamanda Kocaeli Tiyatrosu'nun kurucuları arasında yer almıştır. Sinema kariyerine ise 1970'li yıllarda kısa filmler çekerek ve senaryolar yazarak adım atmıştır. Özkan, 1978 ve 1979 yıllarında Türkiye işçi sınıfının mücadelesini anlatan "Maden" ve "Demiryol" filmleriyle dikkat çekmiştir. Özellikle "Maden" filmi, başrollerinde Cüneyt ARKIN, Tarık AKAN ve Hale SOYGAZİ'nin yer aldığı ve 1978 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde en iyi film ödülünü kazanmasıyla büyük bir başarı elde etmiştir.

1980 yılında Paris'e giden Yavuz Özkan, burada bir Fransız kanalı için "Sevgiliye Mektuplar" ve "Son Savaşçı" başlıklı iki televizyon filmi yazmış ve yönetmiştir. Aynı dönemde Philippe Nuil'in yönettiği "Suyun Altındaki Ağaç" filminde oyuncu olarak kamera karşısına geçmiştir. 1987'de Türkiye'ye dönen Özkan, 1991 yılında iki arkadaşıyla birlikte Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı'nı kurmuştur. Ölümüne kadar bu vakıfta disiplin kurulu üyeliği yapmıştır.

1995 yılında Z-1 Film Atölyesi'ni kuran Yavuz Özkan, sinemacılar, akademisyenler, felsefeciler, edebiyatçılar ve iletişimcilerden oluşan 33 kişilik bir kadroyla parasız sinema eğitimi vermeye başlamıştır. Kariyeri boyunca "Filim Bitti", "Yengeç Sepeti", "Bir Kadının Anatomisi" ve "Hayal Kurma Oyunları" gibi toplamda 44 sinema filmi yönetmiştir. Son filmi, 2010 yılında senaryosunu da yazdığı "İstanbul'da Aşk" olmuştur.

Yavuz Özkan, sansürle mücadelesine 1977 yılında başlamıştır. Hükûmetin kurduğu sansür kurulunun getirdiği yasaklara karşı, Ankara'ya kadar yürüyerek protesto etme önerisiyle dikkat çekmiştir. Bu yürüyüş, sinema dünyasının önemli isimleri tarafından desteklenmiş ve yaklaşık 400 sinemacının katılımıyla Ankara'da Tandoğan Meydanı'nda sona ermiştir. 1978 yılında "Maden" filminin sansürlenmek istenmesi üzerine Antalya Altın Portakal Film Festivali'nden çekilmeye karar vermiş, ancak film sansürsüz olarak gösterilmiş ve en iyi film ödülünü almıştır. 1979'da ise sansür kurulu tarafından yasaklanan "Maden" filmi için sansürsüz bir gösterim düzenlemiş ve bu nedenle para ve hapis cezasına çarptırılmıştır. Ancak, Danıştay'a başvurarak yürütmeyi durdurma kararı aldırmış ve filmini sansürsüz olarak gösterime sokmayı başarmıştır.

Özkan, sansüre karşı mücadelesini hayatı boyunca sürdürmüş, 2015 yılında düzenlenen 34. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde "Bakur" filminin yasaklanması üzerine başlatılan protesto kampanyasında da yer almıştır. 21 Mayıs 2019 tarihinde organ yetmezliği nedeniyle İstanbul'da hayatını kaybeden Yavuz Özkan, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilmiştir.