Şevket Süreyya AYDEMİR

Şevket Süreyya Aydemir, 1897 yılında Edirne'de doğmuş, Türk yazar, düşün insanı, iktisatçı ve tarihçidir. Balkan göçmeni bir aileden gelen Aydemir, erken yaşlardan itibaren siyasetle ilgilenmiş ve 11 yaşında İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olmuştur. I. Dünya Savaşı sırasında gönüllü olarak cepheye gitmiş, Kafkasya Cephesi'nde savaşırken yaralanmıştır. Savaşın ardından Azerbaycan'a giderek burada öğretmenlik yapmış ve Ermenilere karşı kurulan gönüllü birliğin kumandanı olmuştur. Kafkasya'daki çok etnikli yapıyı gözlemleyerek Turancı görüşlerini sorgulamaya başlamış ve komünizme olan ilgisi artmıştır. 1923 yılında Moskova'ya giderek Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'ne kaydolmuş ve ekonomi eğitimi almıştır.

Türkiye'ye döndükten sonra Aydınlık dergisinde yazılar yazan Aydemir, Türkiye Komünist Partisi'ne katılmıştır. 1925'teki "1925 Tevkifatı" sonrası hapse girmiş ve cezaevinde iktisat üzerine çalışmalar yapmıştır. 1927'de aftan yararlanarak serbest kalmış ve ardından komünist çizgisinden ayrılarak Kemalist rejimin savunucusu olmuştur. 1928'de bürokrat olarak çalışmaya başlayan Aydemir, çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş, Ekonomi Bakanlığında önemli çalışmalar yapmıştır. 1930'larda Kadro dergisini çıkararak Kemalist düşünceyi savunmuş ve önemli bir fikir adamı olarak tanınmıştır. 1951'de emekli olan Aydemir, yazarlığa yönelmiş ve hayatı boyunca çok sayıda eser kaleme almıştır.

Şevket Süreyya Aydemir, özellikle biyografi ve anı türlerinde önemli eserler vermiştir. Atatürk’ü anlattığı "Tek Adam" ve İsmet İnönü’yü anlattığı "İkinci Adam" gibi eserleriyle tanınır. Ayrıca, "Suyu Arayan Adam" adlı otobiyografik eserinde kendi yaşamını anlatmıştır. Aydemir’in eserleri, Türk tarihinde önemli figürleri ve toplumsal dönüşümleri derinlemesine inceleyen çalışmalardır. 1976 yılında Ankara’da hayatını kaybeden Aydemir, Türk bayrağına sarılı olarak defnedilmiş ve adı Ankara'da bir sokağa verilmiştir. Türk düşünce hayatına önemli katkılarda bulunan Şevket Süreyya Aydemir, bugün hala etkisi hissedilen bir isimdir.