Neveser KÖKDEŞ

Neveser Kökdeş, 1902 yılında Osmanlı topraklarında yer alan Drama kentinde dünyaya geldi. Babası, Sultan Abdülaziz’in başmabeyincisi Hurşit Bey; annesi ise onun üçüncü eşi Dilber Hanım’dı. Babasının sürgün yıllarında Drama’da doğan Neveser Hanım, sekiz kardeşin en küçüğüydü. Sanata düşkünlüğüyle tanınan Hurşit Bey, ailesine müziği sevdirmişti. Neveser Kökdeş’in ağabeyi Muhlis Sabahattin de dönemin tanınmış müzisyenlerinden biri oldu. Babasının vefatından sonra Neveser Hanım, ağabeyinin yanına Selanik’e götürüldü ve burada anaokuluna devam etti. Ardından İstanbul’a taşınarak eğitim hayatına ilkokulda ve müzik dersleriyle devam etti. Notre Dame de Sion'da öğrenim gördüğü yıllarda piyano çalmayı ilerletti ve müzik bestelemeye başladı.

1914 yılında ağabeyinin kayınbiraderi Mehmet Ali Bey ile evlendi ve savaş nedeniyle Belçika’ya gitmek üzereyken Çanakkale cephesine gönderilen eşi Zığındere Muharebesi'nde şehit düştü. Neveser Hanım, henüz 2,5 aylık hamileyken bu acı haberi aldı ve yaşadığı travma sonucu yüz felci geçirdi. Beş yıl boyunca inzivaya çekildi ve tüm dikkatini oğlu Adnan’a yöneltti. Bu dönemde müziğe olan ilgisini sürdürdü; piyano ve gitar derslerini evde almaya devam etti.

1930’lu yıllarda ağabeyi Muhlis Sabahattin’in oluşturduğu topluluklarda piyano çalmaya başladı. Ancak, ağabeyinin gölgesinde kalmamak için kendi bestelerini uzun süre gizli tuttu. 1940’lı yıllarda eserlerini İstanbul Radyosu’na gönderdi fakat bunlar başta yayınlanmadı. İlk defa 1947 yılında, ağabeyinin ölüm gününde, Melahat Pars tarafından "Gülüyorsun güzelim, gül, güle gülmek yaraşır" adlı eseri radyoda seslendirildi ve bu şarkı onun halkla buluşan ilk eseriydi.

1950’li yıllarda Neveser Kökdeş’in eserleri Ankara Radyosu’nda Melahat Pars, Mualla Mukadder, Muzaffer İlkar ve birçok sanatçı tarafından seslendirildi. 1955 sonrası, kendi şarkılarının farklı yorumcularca seslendirildiği ve piyano eşliğinde icra edildiği radyo programlarıyla büyük bir dinleyici kitlesine ulaştı. Neveser Kökdeş, geleneksel Türk müziği formlarının dışında, tango, vals, rumba, swing gibi batı müziği türlerinde de eserler verdi. Eserlerinin güftelerinin çoğunu da kendisi yazdı.

Kimi kaynaklara göre 500’den fazla, kimi kaynaklara göre ise 1000’in üzerinde eser bestelemiş olan sanatçı, hayatının son yıllarını Moda’daki evinde geçirdi. 7 Temmuz 1962 tarihinde kalp krizi sonucu İstanbul’daki evinde vefat etti ve Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi. Neveser Kökdeş, Türk müzik tarihinde hem besteci hem söz yazarı hem de yorumcu kimliğiyle iz bırakan önemli kadın sanatçılardan biri olarak anıldı.