Kurtdereli Mehmet PEHLİVAN

Kurtdereli Mehmet Pehlivan, 1864 yılında Bulgaristan'ın Tırnovo vilayetinin Selvi kasabasına bağlı Bukriva köyünde doğmuştur. Gerçek adı Mehmet olan Kurtdereli, dönemin en ünlü Türk güreşçilerindendir. 1,95 m boyunda ve 148 kg ağırlığında olan Mehmet Pehlivan, genç yaşlarda gösterdiği güreş yeteneğiyle tanınmış ve büyük bir ün kazanmıştır. Koca Yusuf gibi efsanevi pehlivanlarla güreşmiş, onların övgüsünü kazanmıştır. 93 Harbi'nden sonra Balıkesir’in Kurtdere köyüne yerleşmiş, burada hayatına devam etmiştir. 1934 yılında Soyadı Kanunu kapsamında Baykurt soyadını almış ve 1939 yılında 75 yaşında Balıkesir’de hayatını kaybetmiştir.

Mehmet Pehlivan, yalnızca Türkiye'de değil, Avrupa'da da büyük bir ün kazanmış bir güreşçiydi. 1899 yılında Paris Şehir Ödülü Turnuvası'na katıldı ve ünlü güreşçilerle yaptığı maçlarda büyük başarılar elde etti. Callmett, Pitejenski ve Dumas gibi isimleri yenmiş, yalnızca Petrow'a yenilmiştir. Ayrıca Hint Gulan, Macar Caya, Rus Baradonow ve Alman Müller gibi rakiplerini de mağlup etmiştir. 1911 yılında 32 günde 43 müsabaka yaparak "Cihan Şampiyonu" unvanını kazanmıştır.

Kurtdereli, 1931 yılında düzenlenen bir yağlı güreş müsabakasında başhakem olarak görev almış, Atatürk ve diğer devlet yetkilileri tarafından izlenmiştir. Bu sırada Atatürk, Kurtdereli'nin her güreşte Türk milletini arkasında hissettiğini belirttiği sözlerinden çok etkilenmiş ve kendisine bir mektup yazarak 1000 Türk Lirası değerinde bir armağan göndermiştir. Bu jest, Kurtdereli'yi derinden etkilemiş ve Atatürk'e olan minnettarlığını ifade etmiştir.

Kurtdereli, II. Abdülhamid döneminde de tanınmış bir figürdü. Avrupa'ya gitmeden önce, Sultan II. Abdülhamid’in, güreşlerinde tacını ve tahtını koruması gerektiğini belirttiği bir mesaj göndermiştir. Ancak Kurtdereli, kendi onurunun da önemli olduğunu söyleyerek bu teklifi reddetmiştir. Avrupa dönüşünde, Padişah'dan herhangi bir ödül alamamış olsa da, Atatürk'ten aldığı ödül, onun en büyük mükafatı olmuştur.

Mehmet Pehlivan, güreş kariyerinin yanı sıra birçok ödül de kazanmıştır. II. Abdülhamid tarafından verilen Mecidi Nişanı ve Sanayi Madalyası gibi ödülleri bulunmaktadır. Ayrıca, her yıl Balıkesir'in Kurtdere köyünde "Geleneksel Kurtdereli Yağlı Güreşleri" adıyla bir güreş turnuvası düzenlenmektedir. Kurtdereli'nin adı, Balıkesir'deki bir spor salonunda ve heykelinde yaşatılmaktadır. 2014 yılında Karesi Belediyesi, onun hayatını konu alan bir çizgi film yayınlamıştır.