Ekrem Reşit REY

Ekrem Reşit Rey, 1900 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Mâbeyn-i Hümâyun kâtibi Ahmet Reşit Rey, annesi ise Rum kökenli Sadrazam İbrahim Edhem Paşa’nın torunu Fethiye Hanım’dı. Küçük yaşlarda resim dersleri almaya başlayan Rey, eğitim hayatına Galatasaray Lisesi’nde başladı. Ailesinin 1913’te Paris’e göç etmesiyle öğrenimine Paris’teki Buffon Lisesi’nde devam etti. I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi üzerine annesi ve kardeşi Cemal Reşit Rey ile birlikte İsviçre’ye geçerek Cenevre Güzel Sanatlar Akademisi’nde eğitim aldı. 1919 yılında babasının Dahiliye Nazırı olarak atanması üzerine ailesiyle birlikte İstanbul’a döndü ve bir süre Fransızca öğretmenliği yaptı.

Ekrem Reşit Rey, edebi kariyerine Fransızca romanlar yazarak başladı. 1930 yılında Fransa’da “Désorientée” adlı romanı yayımlandı. 1931’de kaleme aldığı biyografik romanı “Barbaros Hayreddin’in Kitabı” sekiz dile çevrildi ve bu eseri sayesinde Fransız Yazarlar Cemiyeti üyeliğine kabul edildi. 1942 yılında Fransa hükûmeti tarafından “Officier d'Académie” nişanı ile onurlandırıldı. Bu dönemde hem edebiyat alanında hem de tiyatro sahnesinde aktif olarak çalışmalar yürüttü.

1930’lu yıllarda İstanbul Şehir Tiyatroları için oyunlar yazan Ekrem Reşit Rey, kardeşi Cemal Reşit Rey ile birlikte Fransız müzikal kültürünü Türkiye’ye adapte etmeyi hedefledi. Bu doğrultuda revü-operet tarzında eserler kaleme aldı. İlk opereti “Üç Saat” 1932 yılında sahnelendi ve müziği Cemal Reşit Rey tarafından bestelenen eser büyük ilgi gördü. Bu eseri sırasıyla “Lüküs Hayat” (1933), “Deli Dolu” (1934), “Söz Caz” (1935) ve “Maskara” (1936) izledi. Bu eserlerin tamamı Darülbedayi sahnesinde sergilendi. 1942’de “Hava Cıva” adlı opereti Ses Tiyatrosu tarafından sahnelendi.

1938 yılında Ankara Radyosu’nda temsil şefi olarak göreve başlayan Rey, daha sonra İstanbul Radyosu’nda tiyatro eserleri ve klasik romanları radyoya uyarlayarak geniş bir dinleyici kitlesine ulaştı. Otuzdan fazla eseri radyolarda seslendirildi. Aynı zamanda İstanbul gazetelerinde yayımlanan eleştiri yazıları ve kültür-sanat makaleleriyle tanındı. Sanat hayatı boyunca hem tiyatro hem de edebiyat alanında üretkenliğiyle ön plana çıkan Ekrem Reşit Rey, özellikle “Lüküs Hayat” operetiyle Türk tiyatro tarihinde iz bıraktı. 13 Temmuz 1959 tarihinde hayatını kaybetti.