Ali Canip YÖNTEM

Ali Canip Yöntem, 1887 yılında İstanbul'da doğmuş, Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunmuş bir şair, yazar, edebiyat araştırmacısı ve siyasetçidir. Selanik Hukuk Mektebi mezunu olan Yöntem, eğitim hayatına Üsküdar Gülfem Mektebi ve Toptaşı Askeri Rüştiyesi'nde başlamış, Selanik Mülkiye İdadisi'nde devam etmiştir. Yüksek öğrenimini Selanik Hukuk Mektebi'nde tamamlayarak 1908 yılında edebiyat dünyasına adım atmıştır. Bahçe, Aşiyan, Kadın gibi dergilere yazılar yazan Yöntem, İstanbul’da kurulan Fecri Âti Topluluğu’na katılmış ve burada Selanik muhabirliği yapmıştır. 1910 yılından itibaren Hüsün ve Şiir dergisinde eserler vermiş, 1911'de ise Genç Kalemler dergisinin başyazarlığını üstlenmiştir. Ömer SEYFETTİN ve Ziya GÖKALP ile birlikte Yeni Lisan Hareketi'ni kurarak Millî Edebiyat akımının teorisyenleri arasında yer almıştır.

Millî Mücadele yıllarında, I. Dünya Savaşı'nın ardından İstanbul'un işgali sonrası Anadolu’ya geçerek mücadeleye katılan Yöntem, Trabzon Sultânîsi müdürlüğü ve Giresun Maârif Müdürlüğü gibi görevlerde bulunmuştur. Giresun’da hastalandıktan sonra İstanbul'un kurtuluşu ile Mustafa Kemal'in emriyle İstanbul Maârif Umum Müfettişliği görevine atanmıştır. 1924 yılında Maarif Umum Müfettişi olarak Kabataş Erkek Lisesi ve İstanbul Erkek Muallim Mektebi'nde öğretmenlik yapmaya başlamıştır. 1926’da, İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'nde Yahya KEMAL'den boşalan kürsüde ders vermiştir. Eğitim alanındaki katkılarıyla uzun yıllar liselerde okutulan "Edebiyat" adlı ders kitabını yazmıştır.

Ali Canip Yöntem, 1928’de yeni Türk alfabesinin kabul edildiği Dolmabahçe Kurultayı'na katılmış ve 1932'de Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer almıştır. 1934 ara seçiminde IV. Dönem Ordu milletvekili olarak TBMM'ye girmiş, V. ve VI. dönemlerde de Ordu milletvekilliği yapmıştır. 1943 yılında mebusluktan ayrılarak İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde 18. asır Türk Edebiyatı profesörlüğüne atanmıştır. 1950 seçimlerinde Demokrat Parti'den Bursa milletvekili olarak yeniden meclise girmiştir. 1954 yılında milletvekilliğinden emekli olan Yöntem, son yıllarını münzevi bir hayat sürerek geçirmiştir.

Ali Canip Yöntem, 26 Ekim 1967 tarihinde felç geçirerek hayatını kaybetmiş ve Sahray-ı Cedid Mezarlığı'na defnedilmiştir. Türk edebiyatının batılılaşma sürecindeki önemli isimlerden biri olarak anılan Yöntem, dilin sadeleşmesi ve Türk şiirinin millileşmesi için yaptığı katkılarla tanınmaktadır. Ailesiyle birlikte bir çocuk babası olan Yöntem, edebi kariyeri boyunca birçok dergide yazarlık yapmış ve Türk edebiyat tarihine damgasını vurmuştur.