Ahmet KEMALETTİN

Ahmed Kemaleddin, 20. yüzyılın başlarında Türk mimarlık tarihine damga vuran bir isimdir. 1870 yılında İstanbul'un Acıbadem semtinde dünyaya gelmiştir. Babası Bahriye Miralaylarından Ali Bey ve annesi Sadberk Hanım'ın tek çocuğudur. İlköğrenimine İbrahim Ağa İbtidai Mektebi'nde başlamış ve ortaöğrenimini Girit'te tamamlamıştır. İstanbul'a dönüşlerinin ardından Numune-i Terakki’de orta öğrenimini tamamlayarak mühendislik alanına olan ilgisini geliştirmiştir.

1891 yılında Hendese-i Mülkiye Mektebi'nden mühendislik eğitimini birincilikle tamamlayarak mezun olmuştur. Aynı dönemde Alman akademisyen Jachmund'un asistanlığını yapmış ve özel bürosunu açarak ilk eserlerini tasarlamaya başlamıştır. Almanya'ya devlet bursuyla gönderilerek Berlin'deki Charlottenburg Teknische Hochschule'de eğitim almış ve çeşitli mimarlık bürolarında deneyim kazanmıştır.

1900 yılında İstanbul'a dönerek öğretim üyeliğine başlamış ve hocası August Jachmund'un Türkiye'den ayrılmasının ardından onun verdiği mimarlık derslerini üstlenmiştir. Ayrıca, Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti'ni kurarak Türkiye'deki ilk meslek odasının temellerini atmıştır.

Kemaleddin Bey, İttihat ve Terakkî üyesi olan Halil Hammâde Paşa'nın Evkaf Nazırı olması üzerine İnşaat ve Tamirat Müdürlüğü’ne tayin edilmiş ve birçok önemli proje için sorumluluk almıştır. Özellikle Şark Demiryolları Şirketi adına tasarladığı tren istasyonları ve Edirne Garı'nın tasarımı gibi projelerle tanınmıştır.

Mimar Kemaleddin, tarihi yapıların restorasyonu ve yeni yapıların tasarımıyla ilgilenmiş ve Osmanlı mimarisinin ilkelerini inceleyerek kendi mimari üslubunu oluşturmuştur. Bu süreçte ulusal mimari konusundaki düşüncelerini geliştirmiş ve birçok eser vermeye devam etmiştir.

Ölümüne kadar yoğun bir tempoda çalışarak Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde önemli projelere imza atmıştır. 13 Temmuz 1927'de Ankara'da beyin kanaması sonucu yaşamını yitirmiştir. Mezarı Bayezid Camii haziresindedir ve anısına 2007'de yeniden düzenlenerek bir mezar anıtı eklenmiştir.

Mimar Kemaleddin'in mimari üzerine görüşlerini içeren notları İlhan Tekeli tarafından "Mimar Kemalettin'in Yazdıkları" adı altında kitaplaştırılmıştır. Ayrıca, besteci İlhan Mimaroğlu'nun babasıdır. Kemaleddin Bey, 16. yüzyılda yaşamış olan ve Beyazıt Camii'nin mimarlarından biri olması muhtemel meslektaşı Kemaleddin ile karıştırılmamalıdır.